นายนพดล ศรีพันธุ์ ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 4 ขอนแก่น (สศท.4) สำนักงานเศรษฐกิจ
การเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงการติดตามการดำเนินงานของกลุ่มแปลงใหญ่วิสาหกิจชุมชนกลุ่มมะม่วงส่งออกหนองแซง หมู่ที่ 9 ตำบลสำราญ อำเภอสามชัย จังหวัดกาฬสินธุ์ นับเป็นกลุ่มที่มีศักยภาพการผลิตและแปรรูปมะม่วงน้ำดอกไม้สีทอง เพื่อการส่งออกสู่ตลาดต่างประเทศ ได้รับการรับรองมาตรฐาน GAP ได้รับการรับรองมาตรฐานแหล่งแปรรูปตามมาตรฐาน GMP และได้รับมาตรฐาน อย. ของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข เพื่อสร้างความมั่นใจกับผู้ค้าและผู้บริโภคได้ว่าผลผลิตได้มาตรฐานและมีคุณภาพ อีกทั้งได้มีการนำเทคโนโลยี มาประยุกต์ใช้ในการผลิตและการแปรรูป สร้างรายได้กว่า 4,000,000 บาท/ปี
จากการติดตาม พบว่า กลุ่มแปลงใหญ่วิสาหกิจชุมชนกลุ่มมะม่วงส่งออกหนองแซง เริ่มจดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชน เมื่อปี 2558 และเข้าร่วมโครงการส่งเสริมระบบการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ระหว่างปี 2565 ภายใต้การสนับสนุนจากกรมส่งเสริมการเกษตร โดยสำนักงานเกษตรอำเภอสามชัย จังหวัดกาฬสินธุ์ ปัจจุบันมีพื้นที่ปลูก 300 ไร่ มีสมาชิก 31 ราย ได้รับการรับรองมาตรฐาน GAP ทุกราย โดยมีนางสุดจรัส พันกุล เป็นประธานกลุ่ม ซึ่งกลุ่มได้รับการสนับสนุนองค์ความรู้ และการส่งเสริมจากหน่วยงานภาครัฐในด้านการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การลดต้นทุนและเพิ่มผลผลิต โดยการผลิตน้ำหมักและปุ๋ยชีวภาพเพื่อทดแทนการใช้สารเคมี การใช้นวัตกรรม เช่น ระบบน้ำแบบมินิสปริงเกอร์ร่วมกับแผงโซลาร์เซลล์ การใช้ตู้อบลมร้อน เครื่องกวน เครื่องอัดกระป๋อง เครื่องซีล บรรจุภัณฑ์แบบกึ่งอัตโนมัติ สามารถพิมพ์ตัวเลขระบุวันผลิตและวันหมดอายุของผลิตภัณฑ์พร้อมซีลในขั้นตอนเดียว เพื่อทำให้ผลิตภัณฑ์แปรรูปสามารถเก็บรักษาได้นาน มีคุณภาพ และปลอดภัยต่อผู้บริโภค การบริหารจัดการ ด้านตลาด การสร้างมูลค่าเพิ่มโดยการแปรรูปสินค้าเกษตร เพื่อให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น มีความเข้มแข็ง สามารถพึ่งพาตนเองได้รวมถึงการพัฒนาศักยภาพของเกษตรกรสู่ Smart Farmer และการส่งเสริมการเป็นผู้ประกอบการหรือนักธุรกิจเกษตร
ด้านสถานการณ์การผลิตของกลุ่ม พบว่า มะม่วงที่เกษตรกรปลูกมีหลายสายพันธุ์ ได้แก่ มะม่วงน้ำดอกไม้สีทอง เขียวเสวย โชคอนันต์ และแก้วลืมรัง พันธุ์ที่กลุ่มนิยมปลูกมากที่สุดสำหรับการส่งออกต่างประเทศ คือ มะม่วงน้ำดอกไม้สีทอง นิยมปลูกช่วงปลายเดือนพฤษภาคม – กรกฎาคม เริ่มให้ผลผลิตในปีที่ 5 และเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ในระยะยาว ซึ่งมะม่วงน้ำดอกไม้สีทองในฤดูจะออกสู่ตลาดช่วงเดือนเมษายน – พฤษภาคม และบางส่วนเก็บเกี่ยวนอกฤดูช่วงเดือนพฤศจิกายน – มีนาคม โดยในปี 2567 ให้ผลผลิตทั้งในฤดูและนอกฤดูรวม 400 ตัน/ปี ผลผลิตเฉลี่ย 2,000 – 2,500 กิโลกรัม/ไร่/ปี สำหรับในปี 2568 ขณะนี้เป็นช่วงที่ผลผลิตมะม่วงน้ำทองไม้สีทองในฤดูออกสู่ตลาดแล้ว ร้อยละ 60 ราคาขาย ณ วันที่ 30 เมษายน 2568 แบ่งเป็น ราคารับซื้อมะม่วงน้ำดอกไม้สีทอง เพื่อส่งออกในฤดู เกรดส่งออก (ขนาด 380 กรัมขึ้นไป) ราคา 48 บาท/กิโลกรัม ราคารับซื้อเพื่อจำหน่ายตลาดภายในประเทศ ได้แก่ เกรดขนาดใหญ่ (ขนาด 380 กรัมขึ้นไป) ราคา 8 – 10 บาท/กิโลกรัม เกรดขนาดกลาง (ขนาด 300 กรัมขึ้นไป) ราคา 7 บาท/กิโลกรัม และเกรดขนาดเล็ก ราคา 4 บาท/กิโลกรัม นอกจากการจำหน่ายมะม่วงสดแล้ว กลุ่มยังมีการแปรรูปมะม่วงเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ได้แก่ มะม่วงกวน (ปริมาณ 150 กรัม) ราคา 50 บาท/กล่อง ราคาขายส่ง (10 กิโลกรัมขึ้นไป) 170 บาท/กิโลกรัม ราคาขายปลีก 250 บาท/กิโลกรัม วุ้นกรอบมะม่วง (ปริมาณ 130 กรัม) 50 บาท/กระปุก แบบบรรจุถุงฟอยล์ซิปล็อค (ปริมาณ 300 กรัม) ราคา 100 บาท/ถุง ราคาขายส่ง (10 กิโลกรัมขึ้นไป) ราคา 250 บาท/กิโลกรัม และเยลลี่กัมมี่มะม่วง (ปริมาณ 50 กรัม) ราคา 45 บาท/ซอง
ทั้งนี้ จากการจำหน่ายผลสดและแปรรูปมะม่วงน้ำดอกไม้สีทอง สามารถสร้างรายได้ไห้กลุ่ม 4,000,000 บาท/ปี หรือ คิดเป็นกำไร 2,000,000 บาท/ปี
ด้านสถานการณ์ตลาด ผลผลิตมะม่วงน้ำดอกไม้สีทอง ร้อยละ 50 จำหน่ายในประเทศ โดยมีพ่อค้าคนกลาง ทั้งในและนอกจังหวัดกาฬสินธุ์มารับซื้อที่สวน เพื่อส่งขายต่อไปยังจังหวัดใกล้เคียง ส่วนผลผลิตอีกร้อยละ 50 ส่งออกตลาดต่างประเทศ ได้แก่ เกาหลี และญี่ปุ่น โดยผ่านบริษัทผู้ส่งออก 2 บริษัท (บริษัท ซี.พี.สตาร์เลนส์ จำกัด และบริษัท โซโนะริกุ (ไทยแลนด์) จำกัด) และแปรรูปมะม่วงเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ โดยใช้มะม่วงส่วนที่ตกเกรดส่งออกแปรรูป เพื่อเพิ่มมูลค่าและขยายตลาดสู่ผู้บริโภค ให้หลากหลายมากขึ้น
นอกจากนี้ ยังจำหน่ายผ่าน
ออนไลน์ ได้แก่ Facebook Line ของเกษตรกร และมีการออกบูธงานจัดแสดงสินค้าต่าง ๆ เช่น งานประจำจังหวัด งานวันเกษตรภาคอีสาน และยังสามารถสร้างรายได้ จากการเพาะพันธุ์มะม่วงให้กับเกษตรกรสมาชิกอีกด้วย โดยราคาขายต้นพันธุ์เสียบยอดอยู่ที่ 50 – 60 บาท/ต้น
ทั้งนี้ ในระยะต่อไปกลุ่มแปลงใหญ่มีเป้าหมายและแนวทางการพัฒนาแปลงใหญ่ให้มีความเข้มแข็งและยั่งยืน
โดยมุ่งพัฒนาคุณภาพผลผลิตมะม่วงน้ำดอกไม้สีทองเพื่อการส่งออก และพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปเพื่อการส่งออก
พัฒนาสมาชิกเกษตรกรทุกรายให้เป็น Smart Farmer และพัฒนาต่อเนื่องไปสู่การเป็นผู้ประกอบการหรือนักธุรกิจเกษตร นอกจากนี้ ยังมีการเพิ่มช่องทางและโอกาสทางการค้าผ่านระบบ e-commerce ให้มากขึ้น รวมไปถึงการแปรรูปผลผลิตเป็นสินค้าอื่น ๆ เช่น มะม่วงอบแห้ง เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลผลิตอีกด้วย ซึ่งกลุ่มแปลงใหญ่วิสาหกิจชุมชนกลุ่มมะม่วงส่งออกหนองแซง ถือเป็นตัวอย่างของการรวมกลุ่มเกษตรกรเพื่อพัฒนาการผลิตและการตลาดอย่างยั่งยืน โดยการนำเทคโนโลยีและมาตรฐานสากลมาประยุกต์ใช้ในการผลิตและการแปรรูปผลิตภัณฑ์ เพื่อเพิ่มมูลค่าและขยายตลาดทั้งในและต่างประเทศ จึงขอเชิญชวนทุกท่านร่วมสนับสนุนผลผลิต เพื่อเป็นกำลังใจให้เกษตรกรได้ผลิตมะม่วงน้ำดอกไม้สีทองที่มีคุณภาพต่อไป หากท่านใดสนใจข้อมูลการผลิตและการตลาดของกลุ่มแปลงใหญ่วิสาหกิจชุมชนกลุ่มมะม่วงส่งออกหนองแซง หมู่ที่ 9 ตำบลสำราญ อำเภอสามชัย จังหวัดกาฬสินธุ์ สามารถติดต่อได้ที่ นางสุดจรัส พันกุล ประธานกลุ่ม โทร 09 9931 9508 ซึ่งยินดีที่จะให้คำปรึกษาแก่ทุกท่าน หรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สศท.4 โทร 043 261 513 หรือ zone4@oae.go.th
